ಬೇಲಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಅರಳಿ ನಿಂತ ದಾಸವಾಳದ ಹೂವುಗಳು, ಹೂವುಗಳನ್ನು ಕಿತ್ತು ಅಡುಗೆಮನೆಗೆ ತಂದಾಯ್ತು.
“ ಹೂವು ದೇವರ ಪೂಜೆಗಲ್ವೇ… ಅಡುಗೆ ಕೋಣೆಯಲ್ಲೇನು ಕೆಲ್ಸ ಹೂವಿನ ಜೊತೆ… “ ಕೇಳಿಯೇ ಕೇಳ್ತೀರಾ.
ಸ್ವಾರಸ್ಯ ಏನಪ್ಪಾ ಅಂದ್ರೆ ಹಿಂದೆ ಸಾರು ಮಾಡಲಿಕ್ಕೆಂದೇ ಒಂದು ಜಾತಿಯ ದಾಸವಾಳ ತೋಟ, ಗುಡ್ಡ ಬದಿಗಳಲ್ಲಿ ತಾನೇ ತಾನಾಗಿ ಸಿಗುತ್ತ ಇತ್ತು. ನಸು ಹಳದಿ ಬಣ್ಣದ ಹೂವು, ನಡುವೆ ಗಾಢವರ್ಣದ ಇದು ಕಾಣಲೂ ಬೆಂಡೆಕಾಯಿ ಹೂವಿನಂತೆ ಅತ್ಯಾಕರ್ಷಕ. ಗೂಗಲ್ ಹುಡುಕಾಟ ನಡೆಸಿದಾಗ ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಾಣ ಸಿಗುತ್ತಿದ್ದ ಹೂವು ಸಿಕ್ಕಿತು. ಸಹಜವಾದ ಹುಳಿ ರುಚಿಯನ್ನೂ ತನ್ನದೇ ಬಣ್ಣವನ್ನೂ ಹೊಂದಿರುವ ಇದರ ಸಾರು ನಮಗೆ ರಜಾ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಊರಿನ ತೋಟದ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಲಭಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಮಾಮೂಲಿ ದಾಸವಾಳ ದಿನವೂ ಹೂ ಬಿಡುವಂತೆ, ಎಲ್ಲ ಕಾಲಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಹೂವು ಲಭಿಸದು. ಕ್ರಿಸ್ಮಸ್ ರಜಾ ದಿನಗಳು ನಮ್ಮ ಹಳ್ಳಿ ವಾಸ್ತವ್ಯದ ಕಾಲ, ಆಗಲೇ ಈ ಸಾರಿನ ಹೂವು ಅರಳಿರುತ್ತಿತ್ತು, ಸಾರು ಮಾಡಲಿಕ್ಕೆ ನಾನೇ ಕಿತ್ತು ತಂದಿದ್ದೂ ಇದೆ. ಕೇವಲ ಸಾರು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಶರಬತ್ ಕೂಡಾ ರುಚಿಕರ. Wild Hibiscus, Hill Hemp Bendy, hibiscus hispidissimus ಇತ್ಯಾದಿ ನಾಮಗಳಿಂದ ಶೋಭಿತವಾಗಿರುವ ಈ ಹೂವನ್ನು ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ನಾನು ಕಂಡಿದ್ದಿಲ್ಲ.
ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿಯೂ ಹಲವಾರು ನಾಮಕರಣ… ಕೈರ್ಪುಳಿ, ಬೆಟ್ಟ ಬೆಂಡೆ… ಇನ್ನೇನೆಲ್ಲ ಇವೆಯೋ ತಿಳಿಯದು.
Hibiscus hispidissimus Griff, ಎಂಬ ಶಾಸ್ತ್ರಸಮ್ಮತ ಹೆಸರು ಸಸ್ಯವಿಜ್ಞಾನಿಗಳಿಂದ ನೀಡಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.
ಈ ದಿನ ಬೇಸಿಗೆಗೆ ಅಪ್ಯಾಯಮಾನವಾದ ಸಾರು ದಾಸವಾಳದ ಹೂವಿನಿಂದ ಮಾಡೋಣ.
“ ಈಗ ಕಾಣ ಸಿಗದ ಹೂವನ್ನು ಎಲ್ಲಿಂದ ತರೂದು? “
ಅದೇ ದಾಸವಾಳವನ್ನು ಹುಡುಕಲಿಕ್ಕೆ ಯಾವುದೋ ಬೆಟ್ಟ ಹತ್ತಿ ಸುತ್ತಾಡುವ ಶ್ರಮ ನಮಗೆ ಬೇಡ, ಸಾಧ್ಯವೂ ಇಲ್ಲ ಅನ್ನಿ. ಕಣ್ಣೆದುರು ಅರಳಿ ನಂತಿರುವ ದಾಸವಾಳ ನಮಗೆ ಸಾಕು. ಹುಳಿ ರುಚಿ ಸಿಗಲಿಕ್ಕೆ ಹುಣಸೆ ಹುಳಿ ಇದೆ. ಬೆಲ್ಲ, ಉಪ್ಪು, ನೀರು ಹಾಗೂ ಒಗ್ಗರಣೆ ಸಾಹಿತ್ಯಗಳು ಅಡುಗೆಮನೆಯಲ್ಲಿ ಇದ್ದೇ ಇದೆ.
ಐದು ಎಸಳಿನ ಕೆಂಪು ದಾಸವಾಳ ಯಾ ಬಿಳಿ ದಾಸವಾಳ ನಮ್ಮ ಆಯ್ಕೆ. ಬಿಳಿ ಅಂದ್ರೆ ಅಚ್ಚ ಬಿಳುಪಿನದ್ದು ಆಗದು, ನಸು ಹಳದಿ ಬಣ್ಣದ್ದಾಗಿರಬೇಕು. ಇವೆರಡು ಬಣ್ಣದ ದಾಸವಾಳಗಳು ಮೂಲ ಬಣ್ಣದ ಹೂಗಳು..
ಸಾರು ಮಾಡಲಿಕ್ಕೆ ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣದ ಹೂವು ಚೆನ್ನ, ಗಾಢ ವರ್ಣವನ್ನೂ ನೀಡುವ ಇದರ ಮುಂದೆ ಬಿಳಿ ಹೂವು ಮಾಸಲು ಬಣ್ಣ ಬಿಟ್ಟೀತು.
ಒಗ್ಗರಣೆ ಘಂ ಅನ್ನಬೇಕಿದ್ರೆ ಬೆಳ್ಳುಳ್ಳಿ ಜಜ್ಚಿ ಇಟ್ಕೊಳ್ಳಿ. ಕರಿಬೇವು ಇರಲಿ.
ಐದಾರು ದಾಸವಾಳ ಹೂ ಪಕಳೆಗಳು ಮಾತ್ರ ಸಾಕು, ಹಸಿರು ತೊಟ್ಟು, ಕುಸುಮ ಬೇಡ.
ದಾಸವಾಳದ ಹೂ ಎಸಳುಗಳನ್ನು ಬಿಡಿಸಿ, ನೆಲ್ಲಿ ಗಾತ್ರದ ಹುಣಸೆಹುಳಿ ಗಿವುಚಿ, ಒಂದು ಅಚ್ಚು ಬೆಲ್ಲ ಪುಡಿ ಮಾಡಿಟ್ಟು, ರುಚಿಗೆ ಬೇಕಾದ ಉಪ್ಪು ಎದುರಿಗಿಟ್ಟು, ಎರಡು ಲೋಟ ನೀರು ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿಟ್ಟು,
ಸಾರು ಮಾಡಲೆಂದೇ ಇರುವ ನಾನ್ ಸ್ಟಿಕ್ ಪ್ಯಾನ್ ಒಲೆಗೇರಿಸಿ,
ಒಗ್ಗರಣೆ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳು ಬಿಸಿಯೇರಿ,
ಸಾಸಿವೆ ಚಟಪಟ ಎಂದಾಗ,
ಬೆಳ್ಳುಳ್ಳಿ ಪರಿಮಳ ಬೀರಿದಾಗ,
ಕರಿಬೇವು ಬೀಳಿಸಿ,
ಚಿಟೆಕೆ ಅರಸಿಣ ಬಿದ್ದು,
ದಾಸವಾಳ, ಹುಳಿ, ಬೆಲ್ಲ, ಉಪ್ಪು, ಹಾಗೂ ನೀರು ಸೇರಿ,
ಕುದಿ ಕುದಿದಾಗ,
ಹೂವಿನ ಸಾರು ಸಿದ್ಧವಾಗದೇ…
ತಂಪು ಗುಣವುಳ್ಳ ದಾಸವಾಳದ ಸಾರು ಸವಿಯೋಣ,
ನಮ್ಮ ಬೇಸಿಗೆಯ ಬೇಗೆಗೆ ನಿಸರ್ಗದ ಕೊಡುಗೆ ಅನ್ನೋಣ.
ದಾಸವಾಳದ ಪೇಯ
ಸಾರು ಸವಿದಾಯ್ತು, ದಾಸವಾಳ, ಹುಳಿ, ಬೆಲ್ಲ, ಉಪ್ಪು, ಹಾಗೂ ಮೂರು ಲೋಟ ನೀರನ್ನು ಕುದಿಸಿ, ಕುದಿಯುತ್ತಿರುವಾಗ ಗರಂ ಮಸಾಲಾ ಪ್ಯಾಕೆಟ್ ಬಿಡಿಸಿ, ಲವಂಗ, ಚಕ್ಕೆ, ಏಲಕ್ಕಿ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಸುವಾಸನೆ ಹಾಗೂ ರುಚಿಗೆ ತಕ್ಕಷ್ಟು ಹಾಕಿ ಕುದಿಸಿ. ಮೂರು ಲೋಟ ನೀರು ಹಾಕಿದ್ದೇವೆ, ಕುದಿದು ಒಂದು ಲೋಟದಷ್ಟು ನೀರು ಆರಬೇಕು, ಮಸಾಲಾ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳ ಸಾರ ನೀರಿಗೆ ಬಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಕೆಳಗಿಳಿಸಿ, ಜಾಲರಿಯಲ್ಲಿ ಶೋಧಿಸಿ, ಅರ್ಧ ಚಮಚ ತುಪ್ಪ ಎರೆಯುವಲ್ಲಿಗೆ ದಾಸವಾಳದ ಪೇಯ ಯಾ ಶರಬತ್ ಯಾ ಸೂಪ್ ಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ.
ದಾಸವಾಳದ ಈ ಪಾನೀಯ ಚೆನ್ನಪ್ಪನಿಗೂ ದಕ್ಕಿತು. ಸಂಜೆ ಅವನು ಮನೆಗೆ ತೆರಳುವ ಮೊದಲು ನನ್ನ ಗೂಗಲ್ ಸಂಪಾದಿತ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಅವನೆದುರು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಯಿತು. “ ಕಂಡಿದ್ದೀಯಾ ಈ ಹೂವನ್ನು… ? “
“ ಇಲ್ಲಾ ಅಕ್ಕ, ನಾನೂ ಸುಮಾರು ಸಮಯದಿಂದ ಇದನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತ ಇದ್ದೇನೆ… “
ಹೌದೂ, ನಾನು ಈ ಮನೆಗೆ ಮದುವೆಯಾಗಿ ಬಂದ ಹೊಸತರಲ್ಲಿ ತೋಟದ ತೋಡಿನ ಬದಿಗೆ ಈ ಹೂ ಕಂಡಿದ್ದೇನೆ, “ ಈ ಹೂವನ್ನು ಸಾರು ಮಾಡ್ತಾರಲ್ವ? “ ಅಂತ ನಾನು ಕೇಳಿದ್ದಕ್ಕೆ ಅಂದಿನ ಕೆಲಸಗಿತ್ತಿಯರು ಸರಿಯಾಗಿ ಸ್ಪಂದಿಸದೇ ಇದ್ದಿದ್ದನ್ನೂ ಅವನಿಗೆ ತಿಳಿಸಿ, “ ತೋಟದ ಆ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಈಗಲೂ ಆ ದಾಸವಾಳ ಇರುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. “ ಆ ಕೊಡಲೇ ಚೆನ್ನಪ್ಪ ಜಾಗೃತನಾದ.
ಅಂತೂ ನಮ್ಮ ತೋಟದೊಳಗೆ ಬೆಟ್ಟ ಬೆಂಡೆಯೆಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಗುಡ್ಡೆ ದಾಸಾಳ ಇದೆ, “ ಈಗ ಹೂ ಇಲ್ಲ ಅಕ್ಕ. “ ಎಂದ ಚೆನ್ನಪ್ಪ.
“ ಹೂವು ಸಿಗಬೇಕಾದ್ರೆ ಮುಂದಿನ ನವಂಬರ್ - ಜನವರಿ ತನಕ ಕಾಯಬೇಕು. “ ಗೊತ್ತಾಯ್ತಲ್ಲ.
“ಅದು ಸರಿ. ಹೂವು ಚಟ್ಣಿ ಮಾಡಲಿಕ್ಕೂ ಆಗುತ್ತಂತೆ. “
“ ಓ, ಹೌದಾ… “
“ ಹೂವಿನಲ್ಲೇ ಹುಳಿ ಉಂಟಲ್ಲ. “
